In 2016 wonnen Carlijn Kamphuis en Maeike Zijlmans een l'Oréal-Unesco ‘For Women in Science’-beurs.
2016: Kamphuis & Zijlmans
Carlijn Kamphuis
Carlijn Kamphuis (1979) is universitair docent bij de onderzoeksgroep Healthy Urban Living aan de afdeling Sociale Geografie en Planologie van de Universiteit Utrecht.
Met haar onderzoek naar de samenhang tussen leefomgeving, gezond gedrag en gezondheid wil ze inzicht krijgen in hoe de inrichting van steden kan bijdragen aan een betere volksgezondheid en kleinere sociaaleconomische gezondheidsverschillen.
Steden
Bijna twee-derde van de wereldbevolking woont in steden. Zoveel mensen die samen op een klein oppervlakte leven brengt grote uitdagingen met zich mee. Maar het biedt ook kansen. Als deze steden goed worden ingericht, kan de gezondheid van grote groepen mensen op een positieve manier worden beïnvloed. Onze leefomgeving heeft namelijk grote invloed op onze gezondheid en ons gezondheidsgerelateerd gedrag, zoals lichaamsbeweging en voedingskeuzes. Welke mogelijkheden in onze directe omgeving beschikbaar zijn, welke middelen we hebben, wat anderen om ons heen doen, wat de heersende norm is; dat alles bepaalt voor een groot deel ons gedrag en onze gezondheid.
Healthy Urban Living
De onderzoeksgroep Healthy Urban Living waar Carlijn Kamphuis onderdeel van uitmaakt, onderzoekt in hoeverre de stedelijke leefomgeving invloed heeft op het welzijn en gezondheid van mensen, maar ook op het gedrag van mensen. Welk effect heeft bijvoorbeeld een goede infrastructuur op hoeveel we fietsen? En maakt het voor je eetpatroon uit hoeveel snackbars je passeert op je dagelijkse route door de stad? Carlijn verdiept zich in dergelijke vraagstukken om beter te begrijpen hoe gezond gedrag zo veel mogeljik gefaciliteerd kan worden.
Sociaaleconomische gezondheidsverschillen
Een ander belangrijk deel van haar onderzoek richt zich op sociaaleconomische gezondheidsverschillen. Hoe komt het dat in een stad als Utrecht grote verschillen zijn binnen de bevolking in gezonde levensverwachting? In de ene buurt leven mensen 72 jaar in goede gezondheid, terwijl dit in de buurt ernaast maar 60 jaar is. Dit soort gezondheidsverschillen zijn onacceptabel, omdat ze voor een groot deel voortkomen uit de omstandigheden waaronder mensen opgroeien, wonen en werken – en waar ze dus zelf grotendeels geen controle over hebben. Daarom is het belangrijk om beter te begrijpen hoe dergelijke grote verschillen ontstaan om gericht beleid en interventies te kunnen ontwikkelen.
Gezondheidswetenschappen
Carlijn studeerde in 2003 af in de Gezondheidswetenschappen aan Maastricht University. Tijdens haar afstuderen kwam ze voor het eerst in aanraking met het zelf uitvoeren van onderzoek. Ze ontdekte toen hoe boeiend ze het vond om zelf onderzoeksvragen te formuleren op basis van wetenschappelijke literatuur en deze in haar eigen onderzoek te kunnen testen. Ze behaalde in 2008 haar PhD in Public Health. Ze heeft al verschillende bekroningen op haar werk mogen ontvangen zoals de Volksgezondheidsprijs, een fellowship van het Erasmus MC en grote onderzoeksbeurzen van ZonMw.
Tijd bij het NIAS
Carlijn wil haar maanden bij het NIAS besteden aan het schrijven van nieuwe artikelen en het lezen van wetenschappelijke publicaties. Ook zal ze deze tijd gebruiken om subsidieaanvragen te schrijven om haar onderzoekslijn in Utrecht verder uit te bouwen. Ze beschouwt het als een voorrecht en luxe dat ze deze mogelijkheid tot een verblijf aan het NIAS krijgt.
Maeike Zijlmans
Maeike Zijlmans (1978) is onderzoeker en neuroloog bij het UMC Utrecht en Stichting Epilepsie Instellingen Nederland (SEIN).
In haar onderzoek probeert ze het ontstaan van epilepsie en het signaal dat daaraan ten grondslag ligt te achterhalen. Daarbij is het doel dat meer mensen genezen kunnen worden met epilepsiechirurgie.
Epileptische aanvallen
Er zijn verschillende kenmerken van epileptische aanvallen; ze ontstaan meestal plotseling, zorgen ervoor dat spieren zich tegelijkertijd aanspannen en de aanvallen zijn gevoelig voor triggers. Maar waar ontstaat epilepsie precies in de hersenen? Maeike Zijlmans verricht onderzoek naar de focus van epilepsie door te kijken naar hoogfrequente trillingen. Ze heeft een methode ontwikkeld om te bepalen welk gebied in de hersenen chirurgisch verwijderd moet worden om epilepsie te behandelen en dus zelfs te genezen. Ze kijkt hiervoor specifiek naar hoogfrequente trillinkjes in het hersenfilmpje dat direct vanuit de hersenen gemeten wordt.
Neuroloog
Maeike studeerde aan de Universiteit Utrecht waar ze in 2013 haar opleiding tot neuroloog afrondde. In 2011 promoveerde ze Cum Laude op een onderzoek naar technieken om de focus van epilepsie te karakteriseren. Ze besteedde een jaar van haar onderzoekstijd aan een gerenommeerd neurologisch instituut in Montreal waar ze kennismaakte met de hoogfrequente trillinkjes die nu in Nederland worden toegepast.
Prijzen
De hoeveelheid aan prijzen die Maeike heeft mogen ontvangen voor haar werk is indrukwekkend. Zo ontving ze bijvoorbeeld de Girard de Mielet van Coehoorn Stichting-prijs, de Hersenstichting-trofee voor de Wetenschap, de American Epilepsy Society Young Investigators Award, en nog vele andere erkenningen.
Hersenen
Maeike wist al snel dat ze neuroloog wilde worden omdat de werking van de hersenen haar enorm fascineerde. Epilepsie in het bijzonder, dit leert je namelijk nog beter hoe de hersenen werken. Het doel van het onderzoek dat Maeike verricht, is om tot de beste verwerkingsmethoden van het hoogfrequente signaal te komen en zo de epilepsiechirurgie, maar ook diagnostiek en behandeling van epilepsie, te kunnen verbeteren. Haar ambitie is dat we over dertig jaar daadwerkelijk anders tegen epilepsie aankijken. Namelijk, als een geneesbare aandoening in plaats van een levenslange ziekte.
Tijd bij het NIAS
De maanden bij het NIAS gebruikt Maeike om te schrijven aan een voorstel voor een grote onderzoeksubsidie. Tevens zal ze deze tijd inzetten om een internationale workshop te organiseren en haar persoonlijke website te ontwikkelen.