Schoonmaken en drogen van enkele documenten en/of papieren

1. Vul drie aluminium schalen (formaat A4) tot ongeveer halverwege met schoon, lauw (beslist niet heet) water. Start met spoelen in schaal 1, verplaats na enkele minuten naar schaal 2 en daarna naar schaal 3. De derde schaal is, zeker nadat er al meerdere documenten zijn afgespoeld, de schaal met het schoonste water.  
2. Leg een non-woven schoonmaakdoek of een plastic (geen metaal ivm roestvorming) hor/horgaas plat in een bak of maak het aan de zijkant vast met knijpers.
3. Leg het document daar vervolgens op. Zo wordt het document ondersteund als het in het water ligt en kunnen kwetsbare documenten voorzichtig uit het water gehaald worden.
4. Spoel het document af door de hor of doek voorzichtig heen en weer te bewegen in het water, alsof je het wiegt.
5. Als het document ondergedompeld is, kan met een schone en zachte verfkwast voorzichtig het vuil dat op de documenten zit worden weggeveegd
6. Zijn de papieren min of meer schoon, droog ze dan afzonderlijk van elkaar (mits ze al gescheiden zijn), of in kleinere stapeltjes van maximaal een halve centimeter.

Let op: 

• Ververs het water in de bakken elke 20 minuten.
• Probeer natte, aaneen geplakte papieren niet open te vouwen of van elkaar te scheiden, het materiaal is te kwetsbaar.
• Maak opgedroogd papier niet opnieuw nat.

Veel documenten en/of papieren

1. Scheid de stapel documenten zorgvuldig in kleinere stapeltjes van maximaal een halve centimeter.
2. Leg tussen elke stapeltje een vel wax papier of strijkpapier (freezer paper of bij gebrek aan eventueel bakpapier) en maak er als geheel een wat grotere stapel van.
3. Pak de grotere stapel in met freezer paper zoals je een cadeau inpakt. Probeer de hoeken niet te zeer om te buigen of te vouwen.
4. Maak het pakket dicht met tape dat tegen de temperaturen van de vriezer kan
5. Plaats het pakket in de vriezer en zet de vriezer op de laagst mogelijke temperatuur.
6. Controleer de documenten na enkele weken. Probeer ze voorzichtig van elkaar te scheiden, houdt ze hierbij zo vlak mogelijk.
   •  Als de documenten gemakkelijk loslaten bij het scheiden leg ze dan plat op een tafel of schoon oppervlakte waar eerst keukenpapier zonder opdruk (of andersoortig onbedrukt papier dat vocht opneemt) is neergelegd 
   • Als de documenten niet loslaten zijn ze nog niet gereed om te ontdooien. Pak ze opnieuw in, plaats ze weer in de vriezer en blijf ze in de weken daarop controleren tot het moment dat ze wel gemakkelijk loslaten. Laten ze los, plaats ze op het keukenpapier.
   • Als de documenten na meerdere weken niet los van elkaar komen, raadpleeg een professionele conservator/deskundige over vervolgstappen, bijvoorbeeld door contact op te nemen met de Museumvereniging, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed of Blue Shield Nederland.

Bron: Cultural Rescue Initiative. Originele tekst is hier te raadplegen.

Bezoek voor meer informatie in het Nederlands de website van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Hier tref je onder andere handleidingen en calamiteitenwijzers, zoals het waterschadewiel.