Hebben de boeken in sterk verontreinigd of rioolwater gelegen, gooi ze dan weg of raadpleeg een professionele conservator. Is het boek gedrukt op zogenaamd gestreken papier (fotoboeken) plaats dit dan gelijk in de vriezer en raadpleeg een professionele conservator.
Beperken van schade aan boeken
Het stappenplan bij een vochtig of nat boek
- Haal de (stoffen) omslag van het boek, droog deze apart en gebruik voor het drogen van het papier het stappenplan uit de handleiding documenten & papier.
- Hebben de boeken in modderig -, roestig -, of zout water gelegen, spoel ze een voor een af in een emmer of bak met schoon water. Houd het boek stevig dicht(gedrukt) tijdens het spoelen.
- Zorg ervoor dat het water er rustig afloopt, en druk na afloop juist niet onnodig hard om het water eruit te persen.
- Bedek een vlak oppervlakte (zoals een tafel) met het keukenpapier en plaats het boek er staand op. Plaats de pagina’s in een waaiervorm zodat ze natuurlijk kunnen drogen.
- Paperback-boeken (pockets) en grote boeken kunnen plat op een schoon vlak worden gelegd wat vooraf is bedekt met keukenpapier.
- Plaats het keukenpapier tussen de pagina’s
- Plaats keukenpapier tussen de omslagen (voor en achter)
Image
Let op:
- Het keukenpapier moet regelmatig vervangen worden, let op wanneer het (te) vochtig is geworden. Blijf dit herhalen tot het boek droog is. Wees geduldig, het drogen van boeken kost tijd.
- Het droogproces kan verbeterd worden door een ventilator te laten draaien. Richt deze niet direct op het boek. Let op dat het boek echt droog is en niet met nog wat vocht wordt opgeruimd. Dit kan leiden tot schimmelvorming.
Volledig verzadigd boek, of geen tijd om natuurlijk te drogen
- Haal de (stoffen) omslag van het boek, droog deze apart en gebruik voor het drogen van het papier het stappenplan uit de handleiding documenten & papier.
- Pak het boek in, zoals je een cadeau inpakt in het papier met een laagje was of parafine. Gebruik eventueel bakpapier. Plak het pakket dicht met tape wat tegen de vriezer kan.
- Stop de boeken met de rug naar beneden als een enkele laag in een (stevige) kartonnen doos.
- Plaats de doos in de vriezer, en zet de vriezer op de laagste stand.
Let op:
- Houdt er rekening mee dat het (vries)drogen op deze wijze lang kan duren. Van enkele weken tot maanden. Dit hangt ook af van hoe nat de boeken zijn en van de temperatuur van de vriezer.
- Controleer na enkele weken de boeken, probeer voorzichtig een exemplaar te openen. Als de pagina’s eenvoudig openen loop dan het proces door van stap 4 van een vochtig boek.
- Wil het boek nog niet opengaan dan is het nog niet mogelijk om het exemplaar te ontdooien. Pak het boek opnieuw in, plaats het in de vriezer en controleer op een later moment of het dan wel gemakkelijk te openen is. Wanneer dat het geval is, loop dan het proces door van stap 4 van een vochtig boek.
Bron: Cultural Rescue Initiative. Originele tekst is hier te raadplegen.
Bezoek voor meer informatie in het Nederlands de website van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Hier tref je onder andere handleidingen en calamiteitenwijzers, zoals het waterschadewiel.