In 2005 hebben de 195 lidstaten van Unesco een Convention on the Protection and Promotion of the Diversity of Cultural Expressions gesloten. In deze overeenkomst staat onder meer dat het beschermen en bevorderen van diversiteit vereist dat culturele uitingen van minderheden als gelijkwaardig worden erkend en gerespecteerd. 

Gelet op de internationaal overeengekomen doelstellingen wil de Nederlandse Unesco Commissie bouwstenen aandragen voor een inclusief erfgoedbeleid. De Commissie kijkt ook kritisch naar de eigen rol van Unesco. Op de Werelderfgoedlijsten staan maar weinig culturele uitingen van minderheden. Dat komt doordat alleen nationale staten erfgoed kunnen voordragen. Vaak selecteren zij uitsluitend erfgoed dat door de dominante bevolkingsgroep als van nationale betekenis wordt beschouwd. Om te achterhalen hoe erfgoedbeleid kan bijdragen aan een inclusieve samenleving, is het nuttig om te rade te gaan bij de wetenschap. Er wordt veel academisch onderzoek verricht naar de relaties tussen erfgoed, collectieve identiteit en sociale en politieke conflicten. De resultaten bereiken echter maar mondjesmaat de mensen die het erfgoedbeleid daadwerkelijk formuleren en in praktijk brengen.

Hier wil de Commissie iets aan doen. Zij heeft ongeveer vijftig wetenschappers uit binnen- en buitenland bijeengebracht op een tweedaagse expert meeting in mei 2015 op de Universiteit Leiden. De deelnemers waren deskundigen op het gebied van de geschiedenis en het erfgoed van de Caraïben, de Balkan, Anatolië en West-Europa. In lezingen en werkgroepen hebben zij kennis en ervaringen uitgewisseld aan de hand van casussen. Welke erfgoedinitiatieven zijn er in de afgelopen drie decennia in de bovengenoemde regio’s geweest en in hoeverre hebben die bijgedragen aan een meer inclusieve samenleving? Wat was de respons vanuit de bevolking? Welke algemene lessen kunnen uit de verschillende casussen worden getrokken? Doel van de bijeenkomst was om te komen tot concrete aanbevelingen. De resultaten van de expert meeting zijn weergegeven in een rapport en dit vormt de basis voor onderhavige tekst.