Unesco neemt principiële verklaring over werelderfgoed aan

Unesco neemt principiële verklaring over werelderfgoed aan

De 194 landen bij het Werelderfgoedverdrag namen een verklaring aan om solidariteit en samenwerking voor de bescherming van werelderfgoed te bevorderen.

Er is veel kritiek op het Unesco Werelderfgoedcomité voor het inschrijven van erfgoederen waar de uitzonderlijkheid en grensoverschrijdende betekenis niet altijd goed van zijn onderbouwd. De Declaration of principles to promote international solidarity and cooperation to preserve World Heritage die nu is aangenomen is belangrijk omdat het een morele oproep is aan alle belanghebbenden gezamenlijk te zorgen voor een gebalanceerd en geloofwaardig werelderfgoedsysteem. Het kostte negen vergaderingen en een hoop compromissen om deze mijlpaal te bereiken.

Politieke sturing

Ook deze zomer bleek tijdens de vergadering van het Werelderfgoedcomité dat inschrijvingen op de Werelderfgoedlijst vaak politiek gestuurd zijn. De uitzonderlijke universele waarde is soms onderwerp van discussie. Zorgen over de authenticiteit en integriteit krijgen vaak geen gehoor. De uitkomsten van de evaluaties en daaruit voortkomende adviezen van expertise-organisaties ICOMOS en IUCN worden met grote regelmaat in de wind geslagen. Besluiten van het Comité zijn zelfs niet altijd in lijn met de Operationele Richtlijnen, terwijl deze juist bedoeld zijn om te zorgen voor een goede uitvoering van het verdrag.

Een gebalanceerde en geloofwaardige Werelderfgoedlijst kan alleen bestaan als het systeem eromheen transparant is en alle betrokkenen dezelfde verantwoordelijkheid voelen. Alleen gezamenlijk kan erfgoed daadwerkelijk beschermd worden. Het vraagt ook een kritische reflectie van landen ten aanzien van eigen nominaties. Nog steeds zijn de regio Europa en het aantal culturele erfgoederen, zwaar oververtegenwoordigd op de Lijst (bijna 900 culturele ten opzichte van ongeveer 200 natuurlijke sites). Daarnaast hebben andere regio’s moeite om volwaardige nominaties te kunnen indienen vanwege de grote hoeveelheid voorbereiding en kosten die ermee gemoeid zijn. De verklaring is dus ook een aanmoediging om solidair te zijn. Het herhaalt de oproep aan deze landen om af te zien van nomineren als ze zitting hebben in het werelderfgoedcomité. Landen worden gevraagd terughoudend te zijn met het indienen van nieuwe nominaties.

Meer transparantie

Ook de adviesorganen wordt gevraagd transparanter te zijn. Veel informatie, bijvoorbeeld over veldbezoeken en de achtergronden van de betrokken deskundigen, is niet openbaar. Er zijn bovendien zorgen over culturele diversiteit en regionale vertegenwoordiging binnen de adviesorganen. Dat leidt er regelmatig toe dat adviezen met argwaan of onbegrip  worden ontvangen, door landen die erfgoed nomineren. Visies over de waarde en uitzonderlijkheid van erfgoed kunnen uiteenlopen. Wie heeft er dan gelijk? Het Comité is in zulke gevallen bepalend. Daar staat tegenover dat er ook meer ruimte moet zijn voor de stem van waarnemende landen en vertegenwoordigers van lokale gemeenschappen en inheemse volkeren tijdens de vergadering.

De verklaring werd met geapplaudisseer ontvangen. Tijdens de sessie van het Werelderfgoedcomité in juni 2022 in Kazan zal blijken of de verklaring blijft bij intenties of daadwerkelijk een gedragsverandering in gang zet.

Lees de Verklaring om internationale solidariteit en samenwerking voor de bescherming van werelderfgoed te bevorderen.

Loading...