Deze zomer stelde Unesco de Nederlandse professor dr. Marileen Dogterom aan. Dogterom is een Nederlandse natuurkundige gespecialiseerd in biofysica. In haar werk onderzoekt ze hoe het cytoskelet werkt, het netwerk van eiwitten dat zorgt voor de vorm en beweging van cellen. Zij richt zich hierbij vooral op microtubuli: dunne buisjes in cellen die belangrijk zijn voor de celdeling. Dogterom is professor aan de TU Delft en sinds 2022 president van de KNAW. Ze is trekker voor het Zwaartekracht onderzoeksprogramma Building a Synthetic Cell. Ik stelde haar drie vragen over haar benoeming: ‘’

Waarom wilde u graag lid worden van het International Bioethics Committee? 
Prof. dr. Marileen Dogterom: “Ik verwachtte vooral om er veel van te leren. In mijn vakgebied zijn ontwikkelingen gaande die het in de toekomst mogelijk zullen maken om levende cellen zelf te ontwerpen en te maken, met allerlei mooie toepassingen maar uiteraard ook ethische vragen. Deze zogenaamde synthetische cellen vallen binnen het veel bredere gebied van de synthetische biologie dat op dit moment onderwerp van reflectie is binnen het IBC.

Inmiddels heeft u een eerste vergadering van het Comité meegemaakt. Wat was uw indruk? 
“Ik was zeer onder de indruk van de diversiteit aan perspectieven die binnen het IBC vertegenwoordigd zijn, niet alleen wat betreft expertise en wetenschappelijke achtergrond maar ook vanuit de verschillende delen van onze wereld en de verschillende uitdagingen die daar spelen. Uiteraard had ik dit wel verwacht, maar de kracht (en soms ook de ingewikkeldheid) daarvan kom je bij zo’n eerste vergadering toch voor het eerst echt mee in aanraking.”  

Waar wil u zich de komende vier jaar voor inzetten in het Comité? 
“Ik hoop mijn technische expertise op het gebied van de synthetische biologie in het algemeen en synthetische cellen in het bijzonder constructief in te kunnen zetten voor het belangrijke werk van de IBC. Door in een vroeg stadium van technologieontwikkeling bij te dragen aan een weloverwogen mondiale dialoog over de ethische kant van toekomstige toepassingen, hoop ik de kans te helpen vergroten dat deze technologie ingezet kan worden ten gunste van de gehele planeet en haar bevolking. Het Comité buigt zich dit jaar ook over de mentale gezondheid van adolescenten in een digitaal tijdperk. Op dit gebied heb ik veel minder expertise maar hoop ik toch ook een steentje bij te kunnen dragen.”

Meer informatie over het werkprogramma en de rapporten en adviezen van het IBC zijn te vinden op de internationale website van Unesco.

Dit artikel verscheen eerder in Podium voor Bio-ethiek.