Unesco Werelderfgoedcomité van start; drie Nederlandse nominaties

Unesco Werelderfgoedcomité van start; drie Nederlandse nominaties

Op 16 juni is de vergadering van het Werelderfgoedcomité van Unesco begonnen. Tijdens de zitting die twee weken duurt, zullen ook drie Nederlandse nominaties worden besproken. Dat zijn de Koloniën van Weldadigheid (samen met België), de Hollandse Waterlinies en de Neder-Germaanse Limes (samen met Duitsland). 

Vorig jaar werd de vergadering uitgesteld vanwege de pandemie, waardoor de agenda nu extra vol is. Het Comité bespreekt meer dan vijftig nominaties voor de Werelderfgoedlijst, en tientallen dossiers die de staat van eerder op de Lijst geplaatste sites behandelen. Als derde grote onderwerp bespreekt het Comité de Lijst van Werelderfgoed in Gevaar. Daarop staan erfgoederen die bedreigd worden door bijvoorbeeld oorlog, natuurgeweld of economisch handelen.

Dat Nederland drie nominaties heeft is bijzonder, want normaal gesproken mag een land er maar een per jaar voorstellen. Als je als land echter met een ander land samen nomineert, is het mogelijk een extra dossier in te dienen. De Nederlandse nominaties zullen waarschijnlijk zondag 25 juli en dinsdag 27 juli aan bod komen. 

Nominatie 1: de Koloniën van Weldadigheid

Vanaf 1818 stichtte de Maatschappij van Weldadigheid landbouwkolonies in onontgonnen gebieden in het Nederlandse Koninkrijk. Het doel was om de slechte leefomstandigheden van de armen in de steden te verbeteren, door ze naar het platteland te verplaatsen. De Koloniën van Weldadigheid waren een sociaal experiment dat onlosmakelijk verbonden is met het landschap. Door middel van een systeem van zelfvoorzienende landbouwnederzettingen, structuur en tucht wilden de bedenkers de samenleving verbeteren.

Image
Veenhuizen. Hospitaalcomplex.
Veenhuizen. (Foto: Omke Oudeman)

Nominatie 2: de Hollandse Waterlinies

Sinds 1996 is de Stelling van Amsterdam werelderfgoed. De stelling maakt deel uit van een groter en uniek systeem van waterlinies, en de wens is om het geheel van Hollandse Waterlinies in te schrijven op de Werelderfgoedlijst. De combinatie van een systeem van sluizen, dijken, kanalen, rivieren en gemalen met de hoogteverschillen in het land zorgde ervoor dat hele polders onder water konden worden gezet. Dat had verschillende voordelen: bij een hoge grondwaterstand kon de druk op de dijken worden verlaagd, om overstromingen van bijvoorbeeld steden te voorkomen. Een ander voordeel was dat het kon functioneren als verdediging tegen de vijand. Het ondergelopen land was niet begaanbaar en te ondiep om te bevaren. Nergens ter wereld vind je een waterverdedigingslinie van deze omvang, in een zo goed bewaarde toestand. 

Image
Fort bij Kijkuit. Onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Fort bij Kijkuit, onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. (Foto: Jessica de Korte)

Nominatie 3: de Neder-Germaanse Limes

De Neder-Germaanse Limes is de grens van het Romeinse Rijk in de Romeinse provincie Neder-Germanië. Zo’n twee duizend jaar geleden beschermde de limes eeuwenlang het Romeinse Rijk tegen Germaanse stammen. Langs deze grens tref je daarom veel forten aan en andere verdedigingslinies. De Neder-Germaanse Limes maakt deel uit van de veel grotere grens van het Romeinse Rijk in Europa en Noord-Afrika, die al gedeeltelijk op de Werelderfgoedlijst staat. Uit het Nederlandse deel blijkt hoe innovatief de Romeinse militairen waren en welke maatregelen ze namen om te reageren op het grillige rivierenlandschap. Door de natte bodem zijn de resten uitstekend bewaard gebleven.

Image
Visualisatie Castra op de Hunerberg bij Nijmegen. (Tekening Mikko Kriek)
Visualisatie van Castra op de Hunerberg bij Nijmegen. (Tekening Mikko Kriek)
Loading...