Image
Kathleen Ferrier (Foto: Bas Czerwinski)
Kathleen Ferrier, voorzitter van de Unesco Commissie, opende de bijeenkomst en benadrukte het wezenlijke belang van de Mensenrechten. Deze rechten zijn voor Unesco dan ook het uitgangspunt voor het werk van de organisatie. Alleen als we elkaar als mens blijven zien kunnen we de weg van dialoog openhouden en werken aan vrede.
In ieder mens moeten we een medemens zien. Iemand met dezelfde rechten, vanwege het simpele feit dat je gelijkwaardig bent omdat je allebei mens bent. Daarom zet Unesco zich in voor alles dat mensen bindt vanuit hun menszijn: kunst, cultuur, communicatie, wetenschap en onderwijs.
Image
Yvonne Donders (Foto: Bas Czerwinski)
Ontstaan Mensenrechten
Yvonne Donders, hoogleraar Internationale Mensenrechten en Lid van het VN-Mensenrechtencomité, legde daarna de historische context en ontstaansgeschiedenis uit van de Mensenrechten. Net na de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog was het mogelijk om het internationaal eens te worden over deze rechten. In het huidige tijdsgewricht zou dat niet meer lukken. Dat maakt de Mensenrechten extra waardevol. Er is geen land ter wereld die ze niet onderschrijft, alleen is het heel spijtig dat veel landen ze met name met de mond belijden.
In de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens staat dat vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid voor allen moet gelden. Donders benadrukte in haar lezing dat gemeenschappelijke. Het zijn niet alleen mijn rechten, maar onze rechten. Het zijn niet alleen mijn vrijheden, maar onze vrijheden. Rechten en vrijheden worden samen genoten. En dat kan betekenen dat mijn rechten ophouden waar die van de ander beginnen. Dat kan ook betekenen dat mijn rechten en vrijheden moeten wijken voor die van de ander. Het is met mensenrechten vaak polderen: balanceren, afwegen, de context bekijken. Daarom moeten wij er allemaal mee aan de slag en erover de dialoog aangaan.
Image
Gershwin Bonevacia. (Foto: Bas Czerwinski)
Vrijheid van de kunstenaar
Dichter Gerswin Bonifacia hield in zijn voordracht een warm pleidooi voor de vrijheid van expressie en de vrijheid van de kunstenaar: “Vrijheid van expressie, waar iedereen zo trots op is, voelt als een onbeperkt buffet waar kunstenaars naar hartenlust van kunnen smullen. Maar in werkelijkheid lijkt het meer op een streng gereguleerd dieet, waar sommigen de hoofdgerechten mogen opslokken terwijl anderen genoegen moeten nemen met de kruimels van tolerantie.
De vrijheid van expressie voor kunstenaars is niet simpelweg een beleefdheid die we op papier vastleggen; het is de hartslag van creativiteit, het kloppende hart van een samenleving.
De kunsten en cultuur moet je beschermen, dus kom ervoor in opstand. We zijn een oneindige expositie, een permanente tentoonstelling gewijd aan een kunstenaar die ooit is vertrokken, een kind dat voortijdig is verlaten, een man met een schuld.” Lees zijn hele voordracht hier terug.
Image
Wim Geerts. (Foto: Bas Czerwinski)
Basis voor menselijke waardigheid
Tot slot sprak Wim Geerts, de Nederlandse Mensenrechtenambassadeur en voormalig ambassadeurs in China. “Mensenrechten vormen de basis voor menselijke waardigheid en open, vrije samenlevingen. Landen waar de mensenrechten worden gerespecteerd zijn vrijer, stabieler, welvarender en weerbaarder. We moeten ons daarom actief verzetten tegen pogingen van landen om de universaliteit van de mensenrechten te ondermijnen.”
De mensenrechten omvatten zowel burgerlijke en politieke rechten, zoals het recht op de vrijheid van meningsuiting, als de economische, sociale en culturele rechten. Vooral die laatste categorie is onderbelicht, terwijl ze heel wezenlijk is. Kunstenaars zijn aanjagers van verandering en daarom is het van groot belang een maatschappelijk klimaat te creëren en te behouden waarin vrijheid van artistieke expressie gedijt en waarin mensen die zich vrij uiten worden beschermd. Daarom is het zo belangrijk te luisteren naar de ervaringen van mensenrechten- en cultuurverdedigers als Ai Weiwei en hen te ondersteunen in hun werk.”
