Op 14 mei 2025 vond de eerste landelijke Actiedag Weerbaar Erfgoed plaats: een initiatief van de Nederlandse Unesco Commissie, Blue Shield Nederland en Cultural Emergency Response. Met tientallen deelnemende instellingen verspreid over het hele land en meer dan 1000 deelnemers, was de actiedag een groot succes. Het doel: samen werken aan bewustwording, samenwerking en concrete actie ter bescherming van cultureel erfgoed tegen fysieke, digitale en hybride dreigingen.
De officiële afsluiting vond plaats in de KB Nationale Bibliotheek in Den Haag. Hier werd tijdens een rijk inhoudelijk programma teruggeblikt op de vele activiteiten die dag: van evacuatieoefeningen en noodhulptrainingen tot cyberveiligheidswebinars en scenariodenkoefeningen. In heel Nederland kwamen erfgoedprofessionals, veiligheidsregio’s, studenten en beleidsmakers in actie om erfgoed weerbaarder te maken.
Image
Toespraak door Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie.
Tijdens de bijeenkomst sprak KB-directeur Wilma van Wezenbeek over de directe ervaringen van haar instelling met diefstal, en pleitte ze voor meer openheid over kwetsbaarheden. Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie, benadrukte dat erfgoedbescherming begint in vredestijd en kondigde aan dat de actiedag voortaan jaarlijks zal terugkeren op 14 mei: ‘Niet uit angst, maar uit zorg. Niet uit paniek, maar uit visie.’
In een panelgesprek deelden vertegenwoordigers van het Ministerie van OCW, het Rijksmuseum en UNESCO Werelderfgoed Kinderdijk hun ervaringen. Alle drie benadrukten het belang van oefenen, kennis delen en het bouwen aan gezamenlijke veerkracht.
Keynotes kwamen van onder anderen Hans van Leeuwe (Ministerie van Defensie), die sprak over hybride dreigingen en de ‘weaponisation of heritage’, en Sanne Letschert (Cultural Emergency Response), die internationale lessen deelde uit conflictgebieden als Oekraïne. Beide sprekers onderstreepten dat erfgoed bescherming vraagt als bewuste strategie, niet als bijzaak.
De bijeenkomst werd afgesloten met een feestelijke uitreiking van certificaten aan deelnemende instellingen en een blik vooruit. De boodschap was helder: dit is nog maar het begin. De Actiedag 2026 is al in voorbereiding.
Een uitgebreide terugblik op alle evenementen en de campagne volgt.
Image
Bij CollectieCentrum Nederland vond onder leiding van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het Keuls Archief een oefening plaats met de een erfgoed-noodhulpcontainer uit Duitsland.
Image
Ook bij de KB Nationale Bibliotheek werd geoefend: intern deed men een workshop collectieveiligheid.
