Een beter beeld van de jodenvervolging in Nederland

Een beter beeld van de jodenvervolging in Nederland

De Unesco Jongerencommissie liep recent de proloog van het Westerborkpad. Op die manier wilden de jongeren een beter beeld krijgen van de jodenvervolging in ons land tijdens de Tweede Wereldoorlog. Mark Purperhart, lid van de jongerencommissie, doet verslag:

Het Westerborkpad is een wandel- en bezinningsroute langs 70 sporen van de jodenvervolging. Het pad is 342 kilometer lang en volgt zoveel mogelijk de spoorlijn van Amsterdam naar het Herinneringscentrum Kamp Westerbork in het Drentse Hooghalen. Via die weg werden veel joden naar het doorgangskamp overgebracht. Vanuit Westerbork werden uiteindelijk 107.000 Nederlandse joden naar vernietigingskampen als Auschwitz, Sobibor en Bergen-Belsen afgevoerd.

We spraken af op zaterdag 24 mei om 10:00 uur met alle deelnemers. Na de kennismaking nam Jan Dokter, de grondlegger van het Westerborkpad, de route met ons door. In totaal zouden we acht kilometer lopen. Deze route begon bij Amsterdam Centraal en het zou dan eindigen bij de Amsterdamse Schouwburg. Als ‘verrassing’ kregen de leden van de jongerencommissie een Joodse lunch geserveerd bij het Joods Historisch Museum.

Tijdens de route stopten we op verschillende locaties, waar we steeds een verhaal hoorden. Twee verhalen hebben mij geraakt en tot denken aangezet.

Bij de eerste locatie in de straat Kattengat, waar ook de grootste koepelkerk van Nederland staat, stond een klein huisje. Tenminste van buitenaf te zien leek het klein. En het verhaal dat de heer Dokter vertelde is me bijgebleven. Er zaten op deze locatie 16 tot 17 Joodse familieleden verborgen. En allemaal op de zolder. Dat was voor mij al, wauw, zeker omdat het grootste gedeelte van deze familie het overleefd heeft. Dit was in het begin van de oorlog en dan moet je in achterhoofd houden, dat ze geen besef hadden hoelang die oorlog zou gaan duren. Maar dat is niet het enige dat me verbaasde. Blijkbaar heeft destijds een omwonende de Duitsers ingelicht. Zeven keer zijn de Duitsers binnengevallen en alle keren hebben zij niets en niemand gevonden.

Het tweede verhaal werd niet verteld door de heer Dokter, maar stond beschreven op een bord: een interview met Lydia van Nobelen-Riezouw. Dit tweede verhaal vond plaats bij de Amsterdamse Schouwburg.

Dit stond op het bord geschreven.

“Dan kon ik van boven, vanuit het huis waar wij woonden, haar zien. En toen heb ik een paar foto’s gemaakt, voor als ze terug zou komen en ook voor mijzelf. Dat ik een herinnering aan haar had. Maar op een gegeven moment was de binnenplaats leeg en Greetje was verdwenen.”

Op de foto zie je dus een vrouw met een glimlach op haar gezicht, alsof zij een normaal leven leidde. Maar op de achtergrond zie je een ander verhaal. Op dat moment dacht ik: ‘'wat nou als het mijn beste vriend was, die ik dan voor het laatst zou zien en niet meer terug zou zien. En hij is niet meer teruggekomen, omdat hij is gestorven op een plek waar meerdere onschuldigen zijn omgekomen’. Ik heb respect voor mensen die hun monden opendoen om hun verhaal te vertellen over deze gruwelijke misdaden.

Tijdens deze proloog merkte ik dat iedereen vol verbazing en interesse naar de heer Dokter luisterde. Ik wil jongeren dan ook motiveren om deze proloog in Amsterdam te wandelen, zeker omdat dit een stuk geschiedenis van Nederland is, dat we niet mogen vergeten. Al hebben we het niet direct meegemaakt, vind ik dat het onze taak is om er toch bij stil te staan waar Nederland destijds doorheen ging. Waar een volk enorm is gediscrimineerd, gehaat en hard is gestraft. En nu nog, zelfs na deze gruwelijke moorden is discriminatie nog steeds enorm gaande, is haat naar een ander ras, of geloofsovertuiging nog steeds gaande.

Wat moet er gebeuren in de wereld of in mensenlevens om in te zien dat haat, discriminatie naar een ander volk, ras, geloofsovertuiging niet normaal is?

Ik zou heel graag willen dat deze proloog op de jaarlijkse agenda komt te staan van de jongerencommissie. Of het nu op 5 mei of ervoor of erna gebeurt maakt niet heel veel uit, zolang het maar gebeurt en we er bewuster van worden.

Loading...