Unesco organiseert rondetafelgesprekken over ethiek aanpassen erfelijk materiaal

Unesco organiseert rondetafelgesprekken over ethiek aanpassen erfelijk materiaal

Unesco is de VN-organisatie die zich met bio-ethiek bezighoudt. De 193 lidstaten voeren hierover een mondiale dialoog. Recent vond een reeks rondetafelgesprekken plaats over genome editing oftewel het aanpassen van het DNA om bij levende organismen gunstige kenmerken te produceren of ongewenste kenmerken te doen verdwijnen.

Als mondiale, multilaterale organisatie biedt Unesco een platform voor het voeren van een dialoog over bio-ethiek die multidisciplinair, pluralistisch en multicultureel van aard is. Ethische en juridische vraagstukken in de levenswetenschappen worden vooral besproken in Unesco’s International Bioethics Committee. Dit comité hielp de afgelopen vijf jaar rondetafelgesprekken te organiseren over een actueel bio-ethisch onderwerp: genome editing.

Perspectieven

Als het in de toekomst geheel veilig en toegankelijk wordt om DNA op deze wijze aan te passen, dan biedt dit interessante perspectieven. Zo kunnen planten resistent worden gemaakt voor een bepaalde parasiet, waardoor minder pesticiden nodig zijn. Ook kan de voortplanting van (invasieve) diersoorten worden voorkomen, ter bescherming van lokale ecosystemen. Bovendien zou de technologie kunnen worden gebruikt om erfelijke ziektes bij mensen te voorkomen. Makkelijk of goedkoop zullen deze aanpassingen overigens niet snel worden.

Zulke interventies kennen ook een duidelijke ethische component. Door het genetisch materiaal al in de embryofase aan te passen, zouden bepaalde nieuwe, gewenste eigenschappen ook erfelijk overdraagbaar worden. Sommige mensen vinden deze handeling te ingrijpend. Ook aanpassingen bij dieren en planten kunnen een enorm effect hebben: op milieu, biodiversiteit en op de voedselketen. Zo zijn sommige muggen wellicht onwenselijk door de ziekten die zij meedragen, maar kan de mens in bepaalde gebieden toch niet zonder deze insecten, omdat zij ook als voer voor vogels dienen.

Richtlijnen

Voor vergelijkbare technologieën ontwikkelde het IBC al eerder internationaal geldende richtlijnen, zoals de Universal Declaration on Bioethics and Human Rights uit 2005. Over het aanpassen van DNA benadrukt het comité vooral dat burgers in een vroeg stadium moeten worden betrokken bij nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen. Het is belangrijk dat zij niet alleen bewust worden gemaakt van de kansen en risico’s waarmee genome editing gepaard gaat, maar ook dat zij inspraak krijgen in beslissingen, en dat er oog is voor verschillende culturele opvattingen over het onderwerp. In het kader van Open Wetenschap faciliteert Unesco daarom al langere tijd gesprekken tussen burgers, wetenschappers en andere stakeholders over deze interventies. En omdat een mug zich niet aan landsgrenzen houdt, is het belangrijk dat juist dit debat (ook) op mondiale schaal wordt gevoerd. Door belanghebbenden op deze wijze te betrekken, wil Unesco waarborgen dat de levenswetenschappen worden ingezet voor een menswaardige toekomst.
 

Meer informatie

Unesco creëerde een reeks van vier korte, toegankelijke filmpjes over de ethiek van genome editing:

Ook de rondetafelgesprekken zijn online terug te vinden:

Op de website van Unesco kunt u meer lezen over het werk van het IBC, de bio-ethische Universele Verklaringen raadplegen en thematische adviesrapporten downloaden.

Meer informatie op de website van het Podium voor bio-ethiek.

Loading...