Steden als motor van duurzame ontwikkeling

Steden als motor van duurzame ontwikkeling

Unesco maakt zich sterk voor het bereiken van de Sustainable Development Goals en de 2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling van de Verenigde Naties. Duurzame ontwikkeling in de breedste zin van het woord, van armoedebestrijding tot milieubescherming en van beter onderwijs en gezondheidszorg tot een sterke economie en een inclusieve samenleving. Eén van de manieren van aanpak is via programma’s en projecten waarin steden centraal staan.

De wereld verstedelijkt in rap tempo en sinds enkele jaren woont meer dan de helft van de wereldbevolking in de stad. De uitdagingen om armoede te bestrijden en duurzame ontwikkeling te bereiken krijgen meer en meer een stedelijke dimensie, want juist in steden liggen zowel toekomstige problemen als oplossingen hiervoor. Daarnaast krijgen steden en lokale overheden steeds meer bevoegdheden, door decentralisatie van overheidstaken en middelen. Steden krijgen daarmee een grotere verantwoordelijkheid voor het bieden van een goede leefomgeving, kwalitatief goede voorzieningen (onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur) en een bloeiende lokale economie. Juist omdat lokale overheden dicht bij de burger staan, liggen er goede kansen voor participatief en responsief handelen gebaseerd op lokale behoeften.

Unesco-stedennetwerken

Unesco herkent deze kracht van steden, en heeft diverse programma’s ontwikkeld die steden in staat stelt bij te dragen aan de mondiale duurzame ontwikkelingsagenda. In de eerste plaats zijn er Unesco stedennetwerken opgezet, waarbinnen steden onderling kennis en expertise uitwisselen en zich positioneren op bepaalde thema’s. Het Creative Cities Network is een alliantie van 246 steden (stand okt. 2019) die creativiteit en cultuur inzetten als strategisch instrument om te werken aan lokale duurzame ontwikkeling, aan de hand van zeven creatieve sectoren, zoals literatuur, design, muziek en gastronomie. Het Unesco Global Network of Learning Cities is een initiatief van Unesco waarin steden hun beleid en best practices op het gebied van onderwijs en leven lang leren delen en onderling uitwisselen. Unesco learning cities bevorderen een leven lang leren dat inclusief is - van basis- tot hoger onderwijs, maar ook het leren binnen families en gemeenschappen en op de werkvloer. Een derde Unesco stedennetwerk tot slot is de International Coalition of Inclusive and Sustainable Cities. Aangesloten steden wisselen kennis en ervaring uit over het bestrijden van racisme, discriminatie, vreemdelingenhaat en uitsluiting in hun stad.

Cultuur, erfgoed en de stad

Ook in Unesco’s brede werkveld van erfgoed en cultuur neemt de stad een unieke plaats in. Veel werelderfgoederen bevinden zich in stedelijk gebied. Het werelderfgoedcentrum van Unesco heeft speciale programma’s over het behoud en beheer van historische steden, en er is een speciale organisatie waarin Werelderfgoedsteden zich verenigd hebben. Unesco ziet een belangrijke rol voor cultuur voor het bereiken van duurzame en inclusieve steden, en gaf cultuur een belangrijke plek in de New Urban Agenda opgesteld tijdens de mondiale VN-conferentie over stedelijke ontwikkeling Habitat III (2016). Het Unesco-initiatief Culture for Sustainable Urban Development en het gelijknamige rapport onderstrepen de relatie tussen Unesco’s cultuurconventies en de Sustainable Development Goals.

Nederlandse gemeenten en de SDG’s

Ook in Nederland zetten steden en gemeenten zich actief in voor de Sustainable Development Goals. VNG-international heeft daartoe de campagne ‘gemeenten4globalgoals’ opgezet, om gemeenten te inspireren en ondersteunen in het verwezenlijken van de SDGs. De campagne helpt gemeenten een effectief lokaal SDG-beleid op te zetten en vergroot de zichtbaarheid van gemeenten en steden als actoren van duurzame ontwikkeling. Door middel van een menukaart krijgen gemeenten ideeën en activiteiten aangereikt om hier handen en voeten aan te geven. De stedennetwerken van Unesco zijn opgenomen in de menukaart als concrete acties die bijdragen aan het bereiken van respectievelijk SDG 9 Innovatie en Duurzame Infrastructuur (Unesco creative cities network) en SDG 4 Onderwijs (Unesco learning cities network).

Loading...