Het mondiale karakter van de pandemie dwingt landen te zoeken naar gezamenlijkheid en consensus over morele kaders. Kaders die landsbelangen overstijgen. Dit stellen de twee wetenschappelijke ethiekcommissies van Unesco, Comest en IBC in een gezamenlijke verklaring.

Keuzes maken

Niet alleen de gezondheidszorg en de economie staan onder grote druk, de crisis stelt landen ook in moreel opzicht op de proef: er moeten keuzes gemaakt worden op zowel medisch als economisch-maatschappelijk vlak, en in de aanpak van de crisisbestrijding. Ethische kaders zijn cultureel en politiek bepaald en verschillen daarom per land. Unesco vraagt hen daar bovenuit te stijgen, en te handelen op basis van internationale solidariteit, vanuit een gezamenlijke behoefte, een gedeelde verantwoordelijkheid en met oog voor de universele rechten van de mens. Unesco Commissielid Melanie Peters en lid van IBC: “Het is, juist nu grenzen gesloten zijn, belangrijk om kennis tussen landen uit te blijven wisselen en te erkennen dat in tijden van crisis, naast wetenschap, menselijke waarden leidend behoren te zijn.”

Morele afwegingen

IBC en Comest stellen dat een goede politieke en maatschappelijke respons op de pandemie, die zich kenmerkt door een groot gebrek aan kennis en ervaring, niet alleen gebaseerd is op wetenschappelijke inzichten, maar óók op ethische en morele afwegingen. Het voeren van een interdisciplinaire dialoog die wetenschap, politiek en ethiek verbindt, is daarvoor essentieel. Peter-Paul Verbeek, voorzitter van Comest en lid van de Nederlandse Unesco Commissie: “De wereldwijde crisis rondom het coronavirus creëert nieuwe groepen kwetsbare mensen, en vraagt nieuwe vormen van internationale solidariteit. Dit vergt beleid dat zich zowel baseert op degelijke wetenschappelijke kennis als op grondige ethische reflectie.”

Mondiaal gezichtspunt

Uniek is Unesco’s mondiale gezichtspunt voor deze ethische en morele aspecten. De verklaring van IBC en Comest benoemt elf ethische afwegingen die de landsgrenzen overstijgen, zoals de hierboven genoemde noodzaak voor zowel wetenschappelijke kennis als ethische afwegingen, de noodzakelijke aandacht voor kwetsbare mensen en bijvoorbeeld de toepassing van digitale technologie in de bestrijding van de pandemie.