Expositie

Militaire conflicten hebben grote impact op samenlevingen. Niet alleen door het enorme menselijke leed, maar ook door het verlies van cultureel erfgoed. Deze unieke fototentoonstelling brengt niet alleen de vernietiging van cultureel erfgoed in beeld, maar ook de grote veerkracht van samenlevingen en hun inspanning voor wederopbouw.

De tentoonstelling bevat iconische beelden van grote pers- en documentair fotografen zoals Richard Petersen, Katharine Cooper en André Luís Alves, maar ook van culturele hulpverleners die hun werk ter plaatse documenteerden. Speciale aandacht gaat uit naar Oekraïne, waar lokale vrijwilligers de afgelopen maanden keihard hebben gewerkt om erfgoed te beschermen tegen de desastreuze gevolgen van de Russische invasie.

Bronzen kanonloop uit Atjeh

In het kader van de foto-expositie is in het museum tijdelijk een bronzen kanonloop uit Atjeh te zien die beschadigd raakte tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het kanon was destijds onderdeel van de collectie van het toenmalig Legermuseum, Kasteel Doorwerth. In 1944 werd het kasteel volledig verwoest. Een groot deel van de collectie werd hierbij vernietigd of raakte, zoals het kanon, beschadigd. Een ander deel werd als oorlogsbuit meegenomen door de Duitsers. De loop is beschadigd door oorlogshandelingen in Europa, maar werd ooit verworven in een koloniale context. Het kanon vertelt daarmee een complexe geschiedenis die niet alleen gaat over oorlogvoering en de beschadiging van erfgoed, maar ook over koloniale exploitatie. 

Erfgoed in crisissituaties

Het thema ‘Erfgoed in crisissituaties’ is al tien jaar een prioriteit voor de Nederlandse Unesco Commissie. Met de tentoonstelling wil de Commissie aandacht vragen voor de impact die de vernietiging van cultureel erfgoed heeft.

Erfgoedvernietiging wordt nog altijd ingezet als oorlogswapen. Tegelijkertijd kan erfgoed een startpunt zijn voor vrede en verzoening en is de teruggave van erfgoed een belangrijke stap in het naoorlogse herstel van samenlevingen. “De tentoonstelling laat die verschillende aspecten zien en maakt duidelijk waarom we zo zorgvuldig moeten omgaan met ons eigen erfgoed en met dat van een ander. De expositie ondersteunt de missie van Unesco, ‘Peace in the minds of people’”, aldus Kathleen Ferrier, voorzitter van de Unesco Commissie.

De tentoonstelling ‘Cultuur in tijden van gewapend conflict’ wordt op 15 februari geopend door Barbera Wolfensberger, directeur-generaal Cultuur en Media van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en is tot en met 7 mei 2023 te zien in het Nationaal Militair Museum in Soest.

Update: fotoserie van de opening van de tentoonstelling