Recent heeft de Unesco Commissie bij het hoofdkantoor van Unesco in Parijs een aanvraag ingediend voor het ‘Routes of Enslaved Peoples’-label voor de begraafplaatsen Golden Rock en Godet op Sint Eustatius, waar tot slaaf gemaakten liggen begraven. 

Golden Rock was in 2021 in het nieuws omdat de begraafplaats in het gebied ligt waar zandafgravingen nodig waren voor het vliegveld. Onzorgvuldig archeologisch onderzoek van de site leidde echter tot grote beroering onder de eilandgemeenschap en tot een stop op de graafwerkzaamheden. Godet is een tweede site die is meegenomen in de aanvraag.

Aanvraag label

Het aanvraagproces voor de erkenning van Golden Rock en Godet startte begin 2022 toen vanuit de St. Eustatius Afrikan Burial Ground Alliance contact werd gezocht met de Unesco Commissie om te verkennen of dit Unesco-label van toepassing zou kunnen zijn op de begraafplaatsen. De alliantie ging tegelijkertijd op het eiland aan de slag om de gemeenschap meer te betrekken bij het slavernijverleden van Statia.

Dat verleden is er nadrukkelijk. Sint-Eustatius speelde een belangrijke rol in de trans-Atlantische slavenhandel. Vooral in de achttiende eeuw was het eiland een omvangrijk handelscentrum vanwege de status als ‘vrijhaven’. Er werden geen rechten en belastingen geheven. In deze periode werd het eiland ook wel de ‘Golden Rock’ genoemd.

Route of Enslaved Peoples

Het Unesco-label ‘Routes of Enslaved Peoples’ geeft erkenning aan plekken die verbonden zijn met het slavernijverleden en draagt bij aan universele waarden als verdraagzaamheid en respect. Het label is een Unesco-initiatief dat medio jaren 90 startte om de relatieve stilte rond slavenhandel en slavernij te doorbreken. Door middel van onderzoek, educatie en de inventarisatie van gedenkplaatsen en bijzondere plekken probeert men de kennis over slavernij te vergroten en het proces van betekenisverlening te ondersteunen.

 A Story of Bones

Recent vond op Sint Eustatius de première plaats van de documentaire A Story of Bones. Een bijzondere film over Sint Helena, het geïsoleerde Britse eiland in de Zuidelijke Atlantische Oceaan, met een verassende parallel met Statia. De documentaire volgt Annina van Neel die betrokken is bij de aanleg van een vliegveld maar bij (zand)afgravingen hiervoor erachter komt dat de plek is gebruikt om duizenden ‘bevrijde slaafgemaakten te begraven. De vertoning in Oranjestad inclusief voor- en nagesprek vond plaats met ondersteuning vanuit de Unesco Commissie.