De stuurgroep die de gezamenlijke voordracht coördineert, heeft het nominatiedossier in de Vlaamse Weldadigheidskolonie Wortel overgedragen aan beide bewindslieden. Begin juli zal het Werelderfgoedcomité van Unesco beslissen over de voordracht.
Armoedebestrijding
De Koloniën van Weldadigheid, ook wel ‘pauperkoloniën’ genoemd, zijn ’s werelds eerste en meest grootschalige voorbeelden van landbouwkoloniën voor armoedebestrijding. Ze werden gesticht in de tijd dat Nederland en België nog één land waren, vandaar de gezamenlijke voordracht. In Nederland lagen de koloniën veelal in Drenthe. Ze werden vanaf 1818 gesticht door de Maatschappij van Weldadigheid met als doel arme mensen om te vormen tot eerzame burgers. Dat gebeurde onder meer door ze nieuwe landbouwgrond te laten ontginnen en bewerken.
Nederland en België nomineerden de Koloniën al eerder bij Unesco. Die aanvraag leverde een aantal wijzigingsverzoeken op, welke zijn verwerkt in het aangepaste nominatiedossier. Van de zeven oorspronkelijke koloniën worden er nu vier voorgedragen. Dat zijn Frederiksoord, Wilhelminaoord en Veenhuizen in Nederland en Wortel in Vlaanderen. In deze plaatsen zijn namelijk nog veel landschapselementen en gebouwen uit de 19e eeuw bewaard gebleven.
Van Engelshoven: “De Koloniën van Weldadigheid zijn een plek op de Werelderfgoedlijst waard. De koloniën maken een periode uit de geschiedenis zichtbaar van verheffing van kansarme groepen. Hier gingen bijvoorbeeld – bijna een eeuw voordat er leerplicht was – alle kinderen naar school. De utopische ambities hadden voor vele generaties kolonisten ook schaduwkanten. Zo was er in dit bijzondere experiment vaak sprake van dwang. En een deel van de kolonisten lukte het maar niet om terug te keren naar de reguliere samenleving.”
Bescherming
Het besluit om de Koloniën voor de Werelderfgoedlijst van Unesco te nomineren is niet lichtvaardig genomen. Nederland en België verplichten zich hiermee om heel goed voor het erfgoed te zorgen: ook toekomstige generaties moeten ervan kunnen genieten.
Op dit moment telt het Koninkrijk der Nederlanden tien werelderfgoedsites, België heeft er dertien.
