Na een voortraject van zo’n drie jaar zal de Algemene Conferentie van Unesco dit najaar de Aanbeveling over Open Science behandelen en vaststellen. Het betreft een mondiale Aanbeveling over hoe wetenschap op een open manier kan worden beoefend; zodat een ieder van de resultaten van wetenschappelijk onderzoek kennis kan nemen, er gebruik van kan maken en eraan kan bijdragen.

Kenniskloof

Open Science is voor Unesco een instrument om de wereldwijde kenniskloof te dichten; de Universele verklaring van de rechten van de mens stelt immers in artikel 27: “Een ieder heeft het recht (…) om deel te hebben aan wetenschappelijke vooruitgang en de vruchten daarvan”.

Unesco-Lidstaten en Open Science stakeholders hebben in de afgelopen periode via verschillende consultatierondes bijgedragen aan de totstandkoming van deze Aanbeveling. Nederlandse Open Science experts hebben zich samen met het ministerie van OCW en de Unesco Commissie in december gebogen over de conceptversie van de Aanbeveling. Uit deze consultatie is de Nederlandse reactie geformuleerd op het stuk.

Norm in wetenschappelijke onderzoek

De Nederlandse reactie benadrukt het belang van Open Science als norm in wetenschappelijk onderzoek en het belang van de Unesco Open Science Recommendation om daaraan op mondiaal niveau bij te dragen. In de reactie wordt waardering en steun uitgesproken voor de voorliggende concept-Aanbeveling die een waardevolle basis biedt om Open Science wereldwijd verder te brengen. Daarnaast roept de reactie op een aantal specifieke punten steviger in de tekst te verankeren, waaronder het belang van FAIR data, auteursrechtbehoud, wetenschappelijke integriteit, inclusiviteit en internationale solidariteit in Open Science.

In mei zal Unesco, samen met de Lidstaten en Open Science experts, werken aan de finale versie van de Aanbeveling. Die versie zal worden aanboden aan Unesco’s Algemene Conferentie ter behandeling en vaststelling door de Lidstaten in november 2021.