50 jaar werelderfgoed en 10 jaar immaterieel erfgoed gevierd in Kasteel Woerden

50 jaar werelderfgoed en 10 jaar immaterieel erfgoed gevierd in Kasteel Woerden

Het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed en de Nederlandse Unesco Commissie organiseerden een gezamenlijke dag om het erfgoed te vieren. 

In 2022 bestaat het Werelderfgoedverdrag van Unesco 50 jaar. Het Immaterieel Erfgoedverdrag van Unesco is 10 jaar geleden van kracht geworden in Nederland. Deze mijlpalen waren voor het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed en de Nederlandse Unesco Commissie aanleiding om een dag te organiseren om deze erfgoedjubilea te vieren. Een dag om dwarsverbanden te zoeken tussen de erfgoedvormen en inspiratie op te doen. Hieronder een kort (foto)verslag.

Image
Openingssessie met Fernando Halman (dagvoorzitter), Boris van der Ham (Stichting Werelderfgoed), Kathleen Ferrier (Unesco Commissie) en Marco van Baalen (KIEN) (Foto Sebastiaan ter Burg | CC-BY-SA 4.0).

Sessies

Tijdens de dag werd benadrukt hoe immaterieel erfgoed en materieel (wereld)erfgoed verbonden zijn. Voor beide is de sociale context belangrijk en mede bepalend voor de waarde van het erfgoed. Erfgoed geeft houvast, vormt mede onze identiteit en verbindt. Mensen zien hun erfgoed als iets om samen de schouders onder te zetten, bijvoorbeeld met een groep vrijwilligers. Dat ‘samen doen’ hoeft niet formeel. Zelf een community oprichten op Facebook kan al een eerste stap zijn om die waarde van een bepaald erfgoed duidelijk te maken. Ook het belang van het vertellen van persoonlijke verhalen kwam aan bod. Verhalen maken erfgoed tastbaar, begrijpelijk en toegankelijk.

Werelderfgoed heeft de naam onveranderlijk te moeten zijn, er mag niets mee gebeuren. Toch was de meerderheid van de aanwezigen het ermee eens dat werelderfgoed ook met zijn tijd mee moeten gaan. Om de wereld leefbaar te houden zullen verduurzaming, ruimtelijke ordening en erfgoedbescherming hand in hand moeten gaan.

Lokale kennis

Een andere bijeenkomst liet zien dat lokale kennis rondom een erfgoed beter gebruikt zou moeten worden en zichtbaarder hoort te zijn. Traditionele vormen van kennis kunnen nuttig zijn om de grote problemen van vandaag te helpen verminderen. Bijvoorbeeld poldermolens die als achtervang worden ingezet, om de grotere hoeveelheid neerslag die valt vanwege klimaatverandering, af te helpen voeren.

Een van de drukbezochtste sessies ging over vormen van eigentijds immaterieel erfgoed, zoals straatvoetbal. Groepjes jongeren zoeken elkaar op om samen te voetballen, gaan dezelfde kleding dragen, leren elkaar trucs, leren te incasseren en elkaar te respecteren. Het is een vorm van immaterieel erfgoed die gekoppeld is aan specifieke locaties en die jongeren helpt in hun identiteitsvorming.

Of bijvoorbeeld bubbling, een subcultuur van hiphop met eigen muziek en een kenmerkende dansstijl. Tijdens de bijeenkomst ging bubbling expert en danser Randy Telg dieper in op dit immateriële erfgoed waar ook relatief veel misverstanden over zijn. Misschien ook wel omdat er amper materiaal beschikbaar is, en onbekend is bij het brede(re) publiek wat de muziek, de dans en de scene inhoudt.

Bekijk bijvoorbeeld dit filmpje uit 1994 waarin Amsterdam en Rotterdam het al dansend tegen elkaar opnemen in een battle.

Image
Randy Telg demonstreert ‘Bubbling’, een van oorsprong Nederlandse hiphop-vorm met wereldwijde impact op dans en cultuur. Bubbling kun je zien als een vorm van eigentijds immaterieel erfgoed. (Foto Sebastiaan ter Burg | CC-BY-SA 4.0)

Cariben

Vanuit de Caribische delen van het Koninkrijk waren meerdere vertegenwoordigers aanwezig. Een sessie ging over Dande, een Arubaanse traditie met gezongen nieuwjaarswensen. Deze traditie is in de loop der jaren aangepast, onder meer om vrouwen een gelijkwaardige plek te geven binnen dit gebruik.

Image
Xueli Abbing, Unesco Goodwill Ambassador tegen discriminatie en racisme, wordt kort geïnterviewd door Fernando Halman (Foto Sebastiaan ter Burg | CC-BY-SA 4.0).
Image
Marielies Schelhaas (Unesco Commissie) leidt de sessie over werelderfgoed in de Nederlandse context van grote ruimtelijke opgaven op het terrein van woningbouw, verduurzaming en klimaatadaptatie (Foto Sebastiaan ter Burg | CC-BY-SA 4.0).
Image
Unesco Commissielid Martin van Engel leidde de sessie over eigentijdse vormen van immaterieel erfgoed zoals Bubbling en straatvoetval (Foto Sebastiaan ter Burg | CC-BY-SA 4.0).
Image
(Foto Sebastiaan ter Burg | CC-BY-SA 4.0)
Loading...