In het nieuwsbericht op de internationale website van Unesco over de enorme impact van de coronacrisis op musea, is een afbeelding van het Rijksmuseum in Amsterdam te zien. Musea, groot of klein, moesten overal ter wereld massaal dicht vanwege de strikte gezondheidsmaatregelen. Dit blijft niet zonder gevolgen. Het Rijksmuseum in Amsterdam gaat vanaf 1 juni weer open, maar onder zeer strikte voorwaarden. De effecten van de maandenlange sluiting en beperkte openstelling zullen mogelijk nog jaren voelbaar zijn.
Onderzoeken
Dit blijkt ook uit twee onderzoeken van Unesco en ICOM, de internationale raad van musea. In de studies is gekeken naar de impact die de maatregelen in de strijd tegen Covid-19 op musea en museale instellingen wereldwijd had. Tevens richtte het onderzoek zich op de wijze waarop de museumsector zich heeft aangepast aan de pandemie. De uitkomsten van het onderzoek dragen bij aan een beter inzicht en begrip over de gevolgen van de crisis en manieren om instellingen te ondersteunen in de nasleep ervan. Musea vervullen een belangrijke maatschappelijke rol en dragen bij aan de economische ontwikkeling. Directeur-Generaal van Unesco Audrey Azoulay onderstreept bovendien de fundamentele rol die musea spelen voor veerkrachtige samenlevingen. Juist het onderhouden van contact met het publiek is cruciaal. "Deze pandemie herinnert ons er ook aan dat de helft van de mensheid geen toegang heeft tot digitale technologieën. We moeten werken aan het bevorderen van toegang tot cultuur voor iedereen, vooral de meest kwetsbaren en geïsoleerden."
Het onderzoek schetst een zorgelijk beeld over de toekomst van vele musea wereldwijd. ICOM-president Suay Aksoy benadrukt: "Het museumveld kan niet op eigen kracht overleven zonder de steun van de publieke en private sector."
Populariteit
Musea groeien in populariteit. Sinds 2012 is het aantal musea wereldwijd met bijna 60% toegenomen tot ongeveer 95.000 instellingen. Vanwege de maatschappelijke betekenis krijgt de museumsector in veel landen meer aandacht binnen het nationaal cultureel beleid. De studie van Unesco toont echter ook een groot verschil tussen regio’s. Afrika en kleine eilandstaten zijn samen goed voor slechts 1,5% van het totale aantal musea in de wereld.
Unesco en ICOM zullen binnenkort de volledige resultaten van de twee onderzoeken publiceren en hun samenwerking voortzetten om musea wereldwijd te ondersteunen, met hulp van lidstaten en netwerken van museumprofessionals.
Bronnen: Unesco.org en de Culture360.asef.org.
